Radunia to jedna z najpiękniejszych rzek naszego województwa. Bierze swój początek powyżej jeziora Stężyckiego, a kończy bieg pod Gdańskiem. Przez wiele lat była zapleczem wypoczynkowym dla mieszkańców Trójmiasta, Kaszub, a także turystów krajowych i zagranicznych. Niedawno, z uwagi na ochronę pewnego gatunku małży, jeden z jej najbardziej malowniczych odcinków został zamknięty dla spływów kajakowych, dlatego też postanowiliśmy przyjrzeć się tej sprawie bliżej.
Walory krajoznawcze rzeki Raduni:
Ze względu na malownicze położenie i piękno krajobrazu spływ dostarcza niezapomnianych wrażeń. Wysokie wzgórza, głębokie jary i czyste jeziora to tylko niektóre elementy tworzące krajobraz Szwajcarii Kaszubskiej. Kaszubi mówią o niej, że jest bijącym sercem pojezierza.
Ta niesforna i pracowita rzeka jest mekką dla ludzi szukających na wodzie aktywnego wypoczynku, przygody oraz sportowych wrażeń. Urozmaicenie przebiegu rzeki sprawia, że na różnych odcinkach tego atrakcyjnego szlaku będą się dobrze czuły osoby o różnym stopniu umiejętności. Szlak Raduni dzieli się na trzy części o zdecydowanie odmiennym charakterze.
Pierwsza część to zespół jezior połączonych krótkimi przepływami tworzącymi tzw. Kółko Raduńskie. Górny bieg rzeki to obszar dość dobrze zagospodarowany. Można tam znaleźć liczne pola namiotowe, ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne. Odcinek ten jest łatwy, z nieznaczną liczbą tzw. przenosek. W przeważającej większości jest to spływ po jeziorach.
Środkowy odcinek jest objęty ochroną rezerwatową i obszarem Natura 2000 z całkowitym zakazem biwakowania, o czym kilka słów poniżej. To najatrakcyjniejszy odcinek do spływów kajakowych ze względu na swoją górską charakterystykę. Niestety na odcinku Trątkownica - Rutki całkowicie zakazane jest organizowanie jakichkolwiek spływów kajakowych.
W dolnym odcinku infrastruktura jest słabo rozwinięta ze względu na mały ruch turystyczny. Etap ten zaczyna się od Żukowa i do Gdańska charakteryzuje się znaczną liczbą przenosek. Atrakcją na tym odcinku mogą być wykorzystujące walory rzeki elektronie wodne, które są również połączone szlakiem turystycznym. Trzecia część szlaku wodnego jest dużo mniej atrakcyjna w stosunku do dwóch poprzednich, co sprawia, że większość spływów ma swój koniec w Żukowie.
Podstawy zakazu turystyki kajakowej w Jarze Raduni:
W 2012 roku, Zarządzeniem NR 28/2012 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Jar Rzeki Raduni" spływy kajakowe na odcinku Jaru Raduni zostały zabronione. Informację tę potwierdza pismo z RDOŚ, które jest odpowiedzią na pytanie "Czy spływy kajakowe na odcinku Jaru Raduni są zabronione?". Według powyższego Zarządzenia Jar Raduni został objęty Obszarem Natura 2000, który jest formą ochrony przyrody funkcjonującą niezależnie od istniejących od dawna parków narodowych, rezerwatów przyrody i innych form: "Za obszary Natura 2000 uznaje się tereny o największym znaczeniu dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin i zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych całej Europy (jej różnorodności biologicznej)."
Jednym z głównych powodów zakazu spływów kajakowych podanych we wspomnianym powyżej zarządzeniu RDOŚ jest niszczenie stanowisk siedliskowych skójki gruboskorupowej, czyli słodkowodnego małża występującego w czystych wodach bieżących oraz w jeziorach na terenie całej Europy - od Atlantyku do basenu Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego. Siedliskiem małża są wody bieżące z piaszczystym lub piaszczysto-żwirowym dnem, czyli duże potoki, strumienie i rzeki z piaskiem i żwirem w podłożu oraz z szybko płynąca woda. Jest gatunkiem, dla którego nurt stanowi odpowiednie siedlisko. Obecnie w Polsce występuje w rzekach na wyżynach i nizinach oraz w strefach podgórskich, a także w jeziorach strefy pojezierzy. Warto nadmienić w tym momencie, że na żadnym z rejonów występowania (poza Jarem Raduni) nie udało nam się znaleźć informacji o zakazie organizacji spływów. Ponadto analizując dostępne treści i publikacje dotyczące zagrożeń dla siedlisk małża nie znaleźliśmy żadnej wzmianki o zagrożeniu ze strony spływów kajakowych.
W "Poradniku ochrony siedlisk i gatunków" Katarzyny Zając przytaczamy, że: ..."głównymi czynnikami prowadzącymi do zaniku skójki gruboskorupowej są: zmiany jakości siedlisk spowodowane działalnością człowieka, takie jak zanieczyszczenia wód substancjami toksycznymi oraz ich przenawożenie ... Negatywny wpływ na populację tej skójki może mieć nieodpowiednie gospodarowanie rybostanem."
Jednakowoż Gdańska RDOŚ wprowadziła taki zakaz i jak przytacza to Joanna Jarosik, pierwszy zastępca Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku, Regionalny Konserwator Przyrody: "Plan ochrony nie wprowadza zakazu spływów kajakowych. Zakaz ruchu pieszych i pływania czymkolwiek wynika wprost z samej ustawy o ochronie przyrody. Po analizie zagrożeń, plan ochrony nie wprowadził wyjątku od tego zakazu w zakresie pływania po Raduni, czyli po prostu nie wskazał rzeki jako miejsca udostępnionego. O zasadach korzystania z uroków Jaru Raduni przypominają 3 tablice edukacyjno - informacyjne, a rezerwat "Jar Rzeki Raduni" jest oznakowany czerwonymi tablicami urzędowymi."
Plan, planem, przepisy, przepisami a rzeczywistość i tak wytycza swoje drogi. Okazuje się, że pomimo zakazów spływy kajakowe na odcinku zwanym Jarem Raduni są na tyle atrakcyjne, że zakaz jest przepisem martwym. Tylko czy aby na pewno łamanie zakazu jest w każdym przypadku świadome? Jedyne informacje, jakie można zdobyć o nim to wspomniane "trzy tablice urzędowe" i wzmianka na stronach niektórych organizatorów spływów.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że czerwone tablice urzędowe ustawione są w miejscach, gdzie są widoczne ale tylko dla turysty przemierzającego Jar Raduni turystycznym szlakiem pieszym. Czy aby taka informacja nie powinna być widoczna dla potencjalnego kajakarza? Poza tym nie każdy potencjalny amator spływów kajakowych korzysta ze wspomnianych powyżej stron internetowych, na których informacja o zakazie została opublikowana.
Pokusiliśmy się również o bardziej wnikliwą lekturę Zarządzenia NR 28/2012 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. W obszernej treści opisującej cel ustanowienia rezerwatu na terenie Jaru Raduni, identyfikację zagrożeń i sposobów ich eliminacji staraliśmy się znaleźć faktyczne argumenty potwierdzające szkodliwość spływów kajakowych dla wspomnianego rezerwatu i szukaliśmy ich zasadności w innych źródłach. Niestety, żadne przytoczone przez RDOŚ nie znalazły jednoznacznego potwierdzenia w przeszukiwanych zasobach. Oczywiście można powiedzieć, że jeżeli został ustanowiony obszar chroniony rezerwatem to należy to uszanować i dostosować się do przepisów nałożonych przez organ nadzorczy. W tym przypadku można się odwołać do wspomnianego przez nas pisma otrzymanego z RDOŚ, w którym zawarto informację: "Regionalny dyrektor ochrony środowiska może jednak udostępnić określone miejsce w rezerwacie dla różnych celów i na różne sposoby, ale tylko wówczas, jeśli udostępnienie takie nie spowoduje negatywnego w skutkach oddziaływania na cele jego ochrony".
Należy mieć na uwadze brak znaczących i faktycznych przeciwwskazań do uprawiania turystyki kajakarskiej oraz atrakcyjność regionu. Wyłączenie Jaru Raduni z turystyki z pewnością wpłynie negatywnie na gospodarkę turystyczną najbliższych okolic.
Kontynuując lekturę treści wspomnianego Zarządzenia Nr 28/2012 znaleźliśmy informację, że podmiotem odpowiedzialnym za działania związane z infrastrukturą rezerwatu jest Oddział Regionalny PTTK w Gdańsku w porozumieniu z zarządcami terenu oraz z RDOŚ w Gdańsku. Łącząc je z treścią pisma otrzymanego z RDOŚ, w którym zawarto informację: "Szlak ten przebiega drogami leśnymi wzdłuż granicy rezerwatu oraz przez kładki na rzece, pokrywając się z przebiegiem pieszego szlaku turystycznego. Jednak w chwili obecnej kładki, z uwagi na niezadowalający stan techniczny, są zamknięte, a przejście nimi nie funkcjonuje, w związku z czym szlak turystyki pieszej poprowadzony został inną, zastępczą drogą."
Można doszukiwać się drugiego dna w celu ustanowienia rezerwatu. Oczywiście celem nadrzędnym była ochrona zagrożonych gatunków roślin i zwierząt, ale dlaczego to akurat zeszło się w czasie ze zmianą przebiegu pieszego szlaku turystycznego wynikającego z uszkodzenia drewnianych kładek nad Radunią? Naszym skromnym zdaniem odpowiedź na to pytanie jest dość oczywista. Ustanowienie rezerwatu ścisłego ma dwa podłoża - ochronę gatunków i ucieczkę przed inwestowaniem w odbudowę zniszczonej przez naturę infrastruktury. Przecież na terenie całego kraju jest wiele rezerwatów przyrody, w których dozwolona jest turystyka piesza wyznaczonymi szlakami. Czy na terenie Jaru Raduni RDOŚ nie może skorzystać ze swojego przywileju, który przytoczyliśmy powyżej i udostępnić bieg rzeki Raduni do spływów kajakowych oraz przywrócić oznakowany kolorem niebieskim, pieszy Szlak Kartuski do swojego pierwotnego przebiegu? Wystarczy zmobilizować zarządców terenu do naprawy uszkodzonej infrastruktury oraz ponownego wytyczenia szlaku z odpowiednim oznakowaniem np. o zakazie biwakowania oraz opuszczania wytyczonego szlaku. Takie rozwiązanie z pewnością wpłynie pozytywnie na turystykę lokalną oraz na wizerunek organizacji związanych z zarządzaniem i nadzorem na Rezerwatem Jaru Raduni.
Liczymy, że ta publikacja wpłynie na ponowne pochylenie się RDOŚ nad wydanym zarządzeniem i przepisy w nim zawarte zostaną na tyle znowelizowane, że Jar Raduni znów wróci na mapy rejonów atrakcyjnych turystycznie.
Pozwólmy tam pływać kajakiem, trzeba określić jasno i logicznie co wolno a czego nie, postawmy policjanta (lub kamerkę) a potem zbierajmy kary za przewinienia ( ale nie po 1zl a po 50000 zł ( niech płacą do końca życia). Bedzie pięknie, prawdziwy turysta odetchnie urokiem piękna, zaś gnojek, będzie płacił do końca życia i na pewno długo zapamięta... co wolno a czego nie. Tylko by życie znormalniało komuchy (też te farbowane lub przerobione) muszą odejść od władzy...
jedyna metoda
9 lat
80
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 10:46
50000 kary dla kajakarza to przesada. Tyle to nawet pijany poseł za zabicie babci na pasach nie płaci.
9 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 09:33
RDOŚ
Jak zwykle hamulcowy kraju
9 lat
41
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 07:49
(4)
no niestety kochani jak się chciało być w UE to musi się teraz znosić takie potworki legislacyjne rodem z głębokiej bolszewii
zakazy nakazy obowiązki
hiper biurokracja rządzi
zet
9 lat
3710
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 09:30
to nie ue tylko "nasi" urzędnicy mają takie pomysły
ta ue to tylko wygodna wymówka
bo co dziwne takich bzdur np w UK nie uświadczysz
9 lat
42
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 09:02
UE nie ma nic wspólnego z głupotą urzędasów (1)
9 lat
64
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 09:28
ale
Stwarza ogromne nowe możliwości
kloss
9 lat
31
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 08:02
Jesteśmy w UE, dlatego czas najwyższy dobrać się urzędasom do tyłka
i regularnie wytykać im błędy!
Nad Radunią powstało wiele wypożyczalni kajaków, które nadal chcą żyć z tematu,
jak mają to robić, skoro nadleśnictwo zakazuje spływów tamtędy? Zamiast odnowić szlaki turystyczne, Ci słaniają się durną ochroną gatunku, który występuje nie tylko w czystych wodach, ale w każdych wodach, nawet zasyfionych !
9 lat
53
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 09:24
kraj totalitarny
Coraz bardziej. Urzędnicy wiedzą wszystko lepiej.
kloss
9 lat
40
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 09:00
(1)
No to się zaczyna, szkodników mamy w brud takich jak dziki, bobry, foki i wszystko jest pod ochroną tylko nie człowiek. Bezrobocie, głód. nędza, służba zdrowia skorumpowana i wiele innych niedogodności życiowych człowieka.
zyt
9 lat
33
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 09:18
bo człeczyna to najliczniej występujący w przyrodzie szkodnik!
tyz
9 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 08:22
Jak taki ekolog martwi się o małża, znacznie bardziej inteligentna świnka czy kurczak może iść na rzeź i z tego powodu nikt nie zamyka szklaku turystycznego.
9 lat
32
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 08:17
Z doświadczenia wiem,że urzędnicy najbardziej nie lubią, gdy ktoś z zewnątrz zmusza ich do działania. Wtedy szukają tysiąca uzasadnień, byle tylko postawić na swoim. Podobnie będzie tym razem. Chyba,że ktoś "z góry" powie: dajcie Kowalski popływać tym kajakarzom, wybory idą!
Maciej
9 lat
321
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 08:15
Jar załapał dół. Babi Dół :(
Byłem nad Jarem w marcu i powiem tak: to miejsce nie jest już atrakcyjne dla turysty pieszego, a szkoda bo wg mnie było (poza lasami mirachowskimi, czy doliną łeby) jedno z ciekawszych na pomorzu. Powód: przede wszystkim wycięto las powyżej samego jaru (za granicą rezerwatu) i ta "tymczasowa" zmiana przebiegu szlaku powoduje, że omija się najciekawszy odcinek z grodziskiem włącznie.
Jak ostatecznie olejesz nowy przebieg szlaku, to możesz przejść zamiast mostkami to przez powalone drzewa koło stacji PKP, ale przy grodzisku już nie da się suchą nogą, zresztą tam jest teraz poręba i pusta przestrzeń, skończył się "dziki" klimat.
Czyli pozostaje rzeka od strony kajaka... ale jak widać niekoniecznie!
kaszan
9 lat
380
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 07:59
na kaszubach w jeziorach i rzekach od groma tych malz...
elekmelek
9 lat
164
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-09-03 07:30
To jest wlasnie prawdziwy urzednik. Tylek ochroni, nikt sie nie moze przyczepic (małża 2000), i do tego kasa w budzecie zostaje, bo mostkow nie trzeba naprawiac. Po prostu as zarządzania.
A że ludziom gorzej? Pffff, on jest od ochrony swojego stolka.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy