Szlakiem murali na gdańskiej Zaspie. Wyjątkowe miejsce do spacerowania

W Gdańsku istnieje wiele wyjątkowych, nieoczywistych miejsc, które nie tylko zachęcają do spacerów, ale także posiadają walory edukacyjne. Jednym z nich jest gdańska Zaspa, gdzie na osiedlowych blokach można zobaczyć galerię murali - prace artystów zarówno z Polski, jak i zza granicy. O tym niezwykłym miejscu opowiada Katarzyna Michałowska, jedna z lokalnych przewodniczek z ramienia Instytutu Kultury Miejskiej.

Kacper Czuba: Jakie cechy wyróżniają Galerię Muralu na Zaspie na tle innych galerii tego typu w Europie?

Katarzyna Michałowska: Jest to Galeria Muralu, gdzie obecnie mamy zebrane 60 wielkoformatowych prac, które są dziełami artystów z różnych miejsc na świecie. Ale również, są tu prace artystów z Polski, na przykład Gdańskiej Szkoły Muralu. Jest to unikatowe miejsce, które może pochwalić się tak bogatą kolekcją. Myślę, że nie ma drugiego takiego w Europie. Na Zaspie, na jednym spacerze, przez dwie godziny, można zobaczyć od dwudziestu do trzydziestu prac. Jest to szczególne miejsce, bo jeżeli jesteś w innym mieście, gdzie szukasz murali, to musisz przejść wiele kilometrów, aby zobaczyć ich kilka.

Jak zmieniała się ta galeria w ostatnich latach?

Kuratorem Galerii Muralu na Zaspie od 2009 roku jest Piotr Szwabe - to on zapraszał artystów, by malowali Zaspę. Galeria była uzupełniana do 2017 roku i w zasadzie można powiedzieć, że jest już nasycona i kompletna. Co oczywiście oznacza, że będą jeszcze powstawały pojedyncze obrazy w różnych miejscach, jednak nie w formule festiwalowej, jak np. Monumental Art., w zamian odbywają się tutaj regularne spacery po wypełnionej muralami galerii.

Które z tych murali szczególnie warto zobaczyć na Zaspie?

Na pewno warto zobaczyć prace, które są związane z historią Zaspy. Zwłaszcza te opowiadające o lotnictwie. Zachęcam, by zerknąć na pracę Gdańskiej Szkoły Muralu oddającej hołd polskim inżynierom, gdzie możemy podziwiać samolot "Łoś" oraz Tamarę Łempicką w roli pilotki. Do tego polecam obrazy związane z Lechem Wałęsą. Na przykład mural Piotra Szwabe na bloku, gdzie mieszkała rodzina Wałęsów - Pilotów 17. Albo praca Rafała Roskowińskiego, który namalował historię spotkania Wałęsy z Miłoszem, ale w swojej interpretacji. Jest to praca, którą nie zawsze zobaczy się podczas spaceru z przewodnikiem, ponieważ jest z boku trasy, a uważam, że warto.

Klimatyczne miejsca na spacer w Trójmieście. Sprawdź, gdzie można spędzić wolny czas

Czy jest to dobre miejsce do tego, aby wybrać się tam na spacer?

Jest to dobry pomysł na spacer, ponieważ jeśli jesteś z Trójmiasta, to zazwyczaj znasz Zaspę z perspektywy "obwodnic zaspiańskich", którymi zazwyczaj objeżdżasz blokowisko (Hynka, Rzeczpospolitej). Wejście do środka osiedla jest odkrywaniem zupełnie innych przestrzeni, gdzie znajdziemy place zabaw, dużo alejek spacerowych wśród zieleni, parków, kortów tenisowych i boisk. Odkrywamy, że na tym najbardziej ludnym osiedlu w Gdańsku są również murale.

Orliki w Trójmieście

Taki alternatywny spacer po Zaspie z osobą, która tu mieszka, pokazuje osiedle z zupełnie innej strony. Miejsce, gdzie podziwiamy wiele przepięknych prac, które odnoszą się do osiedlowych przestrzeni. Ale również odkrywamy urbanistyczną mądrość końcówki lat siedemdziesiątych w podejściu do projektowania przestrzeni. Podejście, które jest przemyślane, przyjemne dla mieszkańców i nie jest to tak zwana "patodeweloperka", ale miłe miejsce do życia.

Skąd się wziął u Pani pomysł, aby zostać przewodnikiem i oprowadzać ludzi podczas spacerów szlakiem gdańskich murali na Zaspie?

Kiedy przeprowadziłam się na Zaspę, to Piotr Szwabe zaczął malować ogromny obraz naprzeciwko mojego bloku i to mnie zaintrygowało. Nie wiedziałam, jak to odczytać i zrozumieć. Kiedy Gdańsk w 2011 roku starał się, by zostać Europejską Stolicą Kultury, to organizowano szkolenie dla przewodników po Zaspie. Pomyślałam, że chciałabym się dowiedzieć więcej o zaspiańskich muralach, jak również o miejscu, w którym mieszkam.

To spowodowało, że zainteresowałam się street artem i wielkoformatowymi pracami. Na szkoleniu dowiedziałam się, że mogę stworzyć autorską trasę i oprowadzić grupę po moim osiedlu. To wszystko mi się bardzo spodobało i chciałam po prostu to robić. Przyłączyłam się do projektu lokalnych przewodniczek i przewodników Instytutu Kultury Miejskiej, i trwa to do dzisiaj.



Kiedy zaczyna się sezon oprowadzania po muralach? Jak można się zapisać na takie spacery?

Sezon oprowadzania po Zaspie zazwyczaj rozpoczyna się w połowie czerwca - mam nadzieję, że w tym roku również będzie taka okazja. Do tej pory w sezonie wakacyjnym była możliwość, aby trzy razy w tygodniu włączyć się w bezpłatny spacer po Zaspie. Były to wtorki, czwartki i soboty. Natomiast, jeżeli osobiście organizuję taki spacer, to zazwyczaj informuję o nim na swoich mediach społecznościowych i jeśli ktoś chce do spaceru dołączyć, to serdecznie zapraszam.